همهی ما دوست داریم در کاری که انجام میدهیم بهترین باشیم و تواناییهای خود را در بالاترین سطح ارائه بدهیم. ولی همیشه عواملی مانند افکار، احساسات گوناگون و صداهای مزاحم وجود دارند و نمیگذارند روی کارمان تمرکز کنیم. تمرکز در لغت یعنی تراکم ، فشردگی مجموعه، چکیده، تمرکز در اصطلاح یعنی حفظ و نگهداری توجه و تمرکز حواس، روی موضوعی معین، بدون تمرکز حواس، یادگیری مثمر ثمر نخواهد بود. بنابر این همه افراد توانایی تمرکز دارند و تمرکز نسبی است یعنی کسی نمی تواند ادعا کند کاملا حواس پرت است ویا همیشه تمرکز حواس دارد. تمرکز گاهی ساده است و گاهی مشکل. تمرکز در موضوع هایی که نیاز به تفکرو تجزیه و تحلیل دارند مشکل و تمرکز در موضوع هایی که جنبه ی تفریحی و سرگرمی دارند، بسیار آسان است.
حال به بیان برخی از روش های مفید جهت افزایش تمرکز خواهیم پرداخت :
توقف محرکهای بیرونی : عکس بالا را نگاه کنید. زمانی که جاشوا فوئر (Joshua Foer) در مسابقهی حافظهی برتر آمریکا برنده شد، از آن لوازم استفاده کرده بود. این نوع لوازم برای جلوگیری از تأثیرگذاری محرکهای خارجی طراحی شدهاند و به مغز شما امکان میدهند که تمرکز کند. شما نیز میتوانید در محل کار خود از این نوع لوازم استفاده کنید (البته اگر به نگاههای متعجب همکارانتان اهمیت نمیدهید) یا محیطی ایجاد کنید که در آن محرکهای بیرونی برای شما مزاحمتی ایجاد نکنند. برای این منظور میتوانید از گوشی صداگیر استفاده کنید، اعلانهای دسکتاپ را خاموش کنید، ساعاتی را برای آرامش و تمرکز بر کار تعیین کنید (مثلا سهشنبهها از ساعت ۱۰ تا ۱۴) یا یک روز از هفته، در منزل کار کنید.
افزایش قدرت مغز : برای بالا بردن توانایی تمرکز باید کمی وقت بگذارید و تلاش کنید. در این صورت تغییر قابل ملاحظهای را مشاهده میکنید. در واقع زمانی که مهارت تازهای را میآموزید، اطلاعات را به خاطر میسپارید یا عادت خوبی را تقویت میکنید. قدرت تمرکز مغز شما تغییر میکند. تحقیقات پژوهشگران نشان میدهد توانایی مغز شما برای تمرکز مؤثر قابل رشد و ارتقاست و با تمرینات مناسب میتوانید به این هدف برسید. البته باید بدانید که تغییرات یک شبه اتفاق نمیافتند، باید روی آن بهطور مداوم و منظم کار کنید و بدین ترتیب عملکرد مغزتان را به طور قابل توجهی بهبود ببخشید. شاید سؤالتان این باشد که برای بهبود تمرکز باید از کجا شروع کنید؟ بهتر است این عادتها را هر روز به برنامه زندگیتان راه دهید تا تغییرات را خیلی زود احساس کنید.
آدامس بجوید : این عادت قدیمی که به دوران مدرسه بسیاری از افراد باز می گردد، می تواند به صورت موقت منجر به افزایش هشیاری و حتی افزایش تمرکز و دقت ذهنی افراد در مراحل پایانی کارهای طولانی شود. ضمنا جویدن آدامس می تواند باعث کاهش استرس مزمن شود که برای تمرکز حواس بسیار مفید است.
به محیط کاری خود فکر کنید : محیط نقش مهمی در چگونگی تمرکز دارد. با پاکسازی خانه، میز و ذهن مطمئنا شما قادر خواهید بود که آزادانه فکر کنید و کارها را منظمتر انجام دهید. محیط اطراف خود را برای حفظ تمرکز مطلوب، به گونهای تغییر دهید که برای شما خوشایند است. فضای کاری خود را چیدمان کنید. چیدمان میز کاری و طراحی فضایی دلخواه میتواند به کنترل تمرکز و بهبود بهره وری کمک فراوانی کند.
بازی های تقویت حافظه : حافظه انسان نقش کلیدی بر فرایند توجه و تمرکز دارد بنابراین هر کاری که بتواند عملکرد حافظه را بهبود بخشد می تواند به طور غیر مستقیم تمرکز و توجه انسان را نیز تقویت کند. بازی های تقویت حافظه نیز از جمله تمریناتی هستند کهی متوانند به عنوان ورزش مغز مورد استفاده قرار گیرند و به تقویت حافظه و افزایش تمرکز منجر شوند. بازی های حافظه انواع مختلفی دارند اما لازم نیست حتما بازی پیچیده ای را انتخاب کنید حتی یک بازی ساده برای تقویت حافظه بصری مثل پنهان کردن یک شی کوچک زیر چند صفحه رنگی و بازی های ساده تقویت حافظه شنیداری همچون تکرار چند کلمه یا شماره که به سرعت خوانده شده است، می تواند کافی باشد.
مدیتیشن : مطالعات بی شماری نشان می دهد انجام روزانه حداقل ۲۰ دقیقه تمرینات مدیتیشن تمرکز شما را افزایش می دهد. تمرکز بر تنفس، تمرین مدیتیشن مناسبی است که قدرت تفکر و تمرکز را تقویت می کند. در ابتدا سعی کنید روزانه به مدت ۱۰ دقیقه قبل از خواب این تمرینات را انجام دهید. وقتی به طور مرتب بر روی تنفس تان متمرکز می شوید، قدرت تمرکز شما به تدریج افزایش می یابد.
ترک افکار منفی و داشتن افکار مثبت : مطالعه عمیق و یادگیری ثمربخش، وقتی حاصل می شود که فرد، تصور مثبتی از خود داشته باشد و به خود اعتماد کند؛ زیرا اعتماد به خود، مهارت و نیرو را افزایش داده، مغز را سالم تر می کند. وقتی می خواهید کاری انجام دهید، از گفتن کلماتی مانند نمی خواهم، نمی دانم و نمی توانم، بپرهیزید و جمله «این کار محال است» را از دفتر زندگی خود خط بزنید. ترس، بدگمانی و بی ارادگی را از خود دور کنید و هرگز به خود اجازه ندهید تا هیجانات و افکار منفی، شما را در خود غرق سازد و تمرکز حواس شما را مختل کند. اعتماد به نفس داشته باشید و پیوسته با خود تکرار کنید که قادر به انجام هر کاری هستید و بدین طریق، تفکر مثبت را در خود پرورش دهید. قوی بودن اعتماد به نفس، احساس شعف و شادی را در شما به وجود می آورد و در حالت شادمانی، از تمرکز حواس خوبی برخوردار می شوید؛ بهتر فکر می کنید؛ بهتر مطالعه می کنید و نتیجه، کارتان بهتر می شود.
منبع و ماخذ : nice-tn.com